Πριν από λίγες ημέρες βρέθηκα στη Ρώμη. Ήμασταν πολύ τυχεροί. Ο καιρός ήταν τέλειος, ο ήλιος έλαμπε και απολαύσαμε τα μνημεία σε όλο τους το μεγαλείο: το Κολοσσαίο, την Piazza Navona, τη Fontana di Trevi, την Αρχαία Αγορά, τον Παλατίνο Λόφο. Όπου κι αν στρέψεις το βλέμμα σου στην πόλη, όλο και κάποιο μνημείο θα ανακαλύψεις. Και καθένα κρύβει τη δική του ιστορία. Το ίδιο και η Στήλη του Μάρκου Αυρηλίου. Στέκεται αγέρωχη, σχεδόν 40 μέτρα πάνω από τη γη, και εξιστορεί τις νίκες του Ρωμαίου αυτοκράτορα. Σταθήκαμε λίγη ώρα για να τη θαυμάσουμε και δεν άργησαν να εκφραστούν… απορίες. «Μα καλά, πού βρήκαν τόσο μάρμαρο; Πώς το στερέωσαν τόσο ψηλά; Πόσοι δούλεψαν για να γίνουν τα ανάγλυφα;». Το μυαλό του μικρού είχε πάρει φωτιά και η συζήτηση το ίδιο. Να τι ωραίο έχουν οι συζητήσεις με τα παιδιά: είναι διδακτικές. Όχι μόνο για τα παιδιά, αλλά και για εμάς τους ίδιους. Οι ερωτήσεις τους μπορούν να σε ξαφνιάσουν. Να σε αναγκάσουν να σκεφτείς εκτός πεπατημένης και να δεις κάποια πράγματα από διαφορετική οπτική γωνία. Αυτό, σαφώς, αν αφεθείς στη ροή της σκέψης τους. Όχι αν την καταπιέσεις και την καθοδηγήσεις. «Εντάξει», πετάχτηκε ο γιος μου ύστερα από λίγα δευτερόλεπτα περισυλλογής, «ωραία να δείχνεις μόνο τις μάχες που κέρδισες. Τι γίνεται όμως με όσες έχασες; Γιατί αυτές δεν φαίνονται πουθενά;». Και η βόμβα είχε πέσει. Ναι, τι γίνεται, άραγε, με τις αποτυχίες μας; Μήπως μαθαίνουμε, ως κοινωνία, να εξυμνούμε τις νίκες μας και να κρύβουμε βολικά τις αποτυχίες μας κάτω από το χαλάκι επειδή χαλάνε την εικόνα της επιτυχίας μας στην οποία πασχίζουμε να ανταποκριθούμε; Δεν είναι, ωστόσο, η αποτυχία αναπόσπαστο μέρος της ανθρωπότητας; Δεν καθοριζόμαστε όλες και όλοι τόσο από τις επιτυχίες όσο και από τις αποτυχίες μας; Γιατί, λοιπόν, τις εξορκίζουμε και φοβόμαστε να τις αντιμετωπίσουμε; Μη με παρεξηγήσετε. Δεν τα βάζω με τον αγαπημένο μου στωικό φιλόσοφο – η στήλη άλλωστε έγινε μετά τον θάνατό του. Αντιθέτως, αντλώ έμπνευση από όσα έλεγε για άλλη μια φορά: «Ό,τι εμποδίζει τη δράση, προωθεί τη δράση. Ό,τι στέκεται εμπόδιο στον δρόμο, ανοίγει τον δρόμο». Κάθε αποτυχία, κοινώς, είναι μια ευκαιρία για μάθηση. Κάθε φορά που αποτυγχάνουμε, μας δίνεται η ευκαιρία να αναλογιστούμε τι πήγε στραβά και να βρούμε νέους και καλύτερους τρόπους για να προσεγγίσουμε παρόμοιες καταστάσεις στο μέλλον. Αυτή η προσέγγιση προσωπικής ανάπτυξης και αυτοβελτίωσης μπορεί να είναι απίστευτα πολύτιμη και συχνά οδηγεί, μακροπρόθεσμα, σε μεγαλύτερη επιτυχία. Θέτοντας τους στόχους σας για φέτος, στην πορεία, σίγουρα θα αποτύχετε κάπου. Μην αποκαρδιωθείτε, ωστόσο. Είναι, απλώς, μια φυσική και αναμενόμενη κατάσταση από την οποία είναι στο χέρι σας να βγείτε ακόμα πιο δυνατοί, σοφοί και ανθεκτικοί και να κυνηγήσετε όπως εσείς επιθυμείτε τον δρόμο προς την επιτυχία, όπως κι αν την ορίσετε. |